ارسال شده در تاریخ ژوئن 9, 2018 در راهنمای خرید | ۵ دیدگاه

قسمت دوم

خلاصه ی مقاله قبلی : برای افرادی که می خواهند نواختن سازدهنی را برای نخستین بار تجربه نمایند ، می توان به طور خلاصه گفت که سه نوع اصلی سازدهنی عبارتند از : ترمولو (Tremolo) ، دیاتونیک (Diatonic) و کروماتیک (Chromatic) . در بازار ایران هم همین سه نوع اصلی وجود دارند که برای آشنایی بیشتر در مورد هر کدام می توانید به مقاله ی انتخاب و خرید سازدهنی قسمت اول مراجعه نمایید.

همان طور که گفته شد، اولین مرحله در انتخاب و خرید یک سازدهنی مناسب تعیین “نوع” آن است . مهمترین عامل تعیین کننده در این مرحله ، در نظر داشتن سبکی از موسیقی است که قصد دارید با سازدهنی به اجرای آهنگ های آن بپردازید چون هر یک از انواع سازدهنی با توجه به قابلیت ها و امکانات اجرایی خاصی که در اختیار نوازنده قرار می دهد ، در سبک های خاصی از موسیقی کاربرد بیشتری یافته است .

به عنوان مثال اغلب آهنگ های سبک بلوز (Blues) با سازدهنی دیاتونیک اجرا می شوند و گاهی هم ازسازدهنی کروماتیک در این سبک استفاده می شود (که تقریبا منحصر به آهنگ های اجرا شده در پوزیشن سوم می باشد) ولی سازدهنی ترمولو در این سبک هیچ کاربردی ندارد . یا مثلا در موسیقی کلاسیک (Classical Music) منحصرا از سازدهنی کروماتیک استفاده می شود و فقط گاهی نوازنده ای مانند Howard Levy که تسلط کاملی بر تکنیک پیشرفته Overbending دارد ، سازدهنی دیاتونیک را هم برای اجرای این نوع موسیقی به کار می گیرد .

اما این گونه موارد استثنا را که کنار بگذاریم ، می توانیم انواع خاصی از سازدهنی را به عنوان “انتخاب اول” برای شروع نوازندگی در هر سبک پیشنهاد دهیم :

– سبک های بلوز ، کانتری و راک : سازدهنی دیاتونیک استاندارد . با این توضیح که برای سبک کانتری بهتر است استفاده از سازدهنی دیاتونیک در کوک کانتری را هم مد نظرتان داشته باشید .

– سبک های جز (Jazz) و کلاسیک : سازدهنی کروماتیک .

– سبک های Irish و Scottish : سازدهنی ترمولو . البته از سازدهنی های دیاتونیک و کروماتیک هم در این سبک استفاده می شود .

– سبک پاپ : سازدهنی کروماتیک . البته در این سبک می توانید از هر سه نوع سازدهنی استفاده نمایید اما سازدهنی کروماتیک انتخاب مناسب تری است چون قابلیت اجرای آسان تمام فواصل نیم پرده ای را به نوازنده سازدهنی می دهد .

اگر به سبک خاصی علاقه نداشتم چطور ؟!

برخی از افرادی که به نواختن سازدهنی روی می آورند ، به سبک خاصی از موسیقی علاقه مند نیستند یا با نحوه کاربرد سازدهنی در سبک های مختلف موسیقی چندان آشنا نیستند و صرفا پس از شنیدن صدای سازدهنی در یک آهنگ خاص یا دیدن آن در دستان یکی از دوستانشان به این ساز کوچک علاقه مند می شوند .

پیشنهاد ما به این دسته از علاقه مندان سازدهنی این است که ابتدا با گوش دادن به آهنگ هایی در ژانر های گوناگون، سعی کنند میزان شناخت خود را از سازدهنی و چگونگی کاربرد و صدادهی آن در سبک های مختلف بالا ببرند تا بتوانند در این مورد تصمیم بهتری بگیرند . همچنین در صورتی که می خواهید نواختن سازدهنی را به کمک یک مدرس موسیقی یاد بگیرید ، می توانید از توصیه ها و راهنمایی های وی نیز در این زمینه بهره بگیرید .

اگر در نهایت نتوانستید به جمع بندی خاصی برسید ، پیشنهاد ما این است که سازدهنی کروماتیک را برای شروع انتخاب کنید و به سراغ آهنگ های سبک پاپ بروید چون بیشتر نوازندگان مبتدی سازدهنی در ایران دوست دارند از سازدهنی برای نواختن آهنگ هایی در سبک پاپ یا کلاسیک استفاده نمایند . البته مدل های خوب سازدهنی کروماتیک قیمت های نسبتا بالایی دارند اما با هزینه کمتر (در حدود بیست تا پنجاه هزار تومان) نیز می توانید یک مدل کروماتیک مناسب انتخاب نمایید . اگر می خواهید کمتر از این هزینه نمایید یا اصولا در فراگیری نواختن این ساز جدیت چندانی ندارید ، می توانید به سراغ سازدهنی ترمولو بروید ؛ هر چند مدل های ترمولوی ارزان قیمت صدایشان زیاد دلنشین نیست و ممکن است پس از مدتی دلتان را بزند ! قیمت یک سازدهنی ترمولوی خوب (مانند مدل Ocean Star از شرکت Hohner ) در حال حاضر در حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان است ولی در عوض کیفیت ساز و جنس صدای آن به مراتب بهتر و دلنشین تر از مدل های ارزان قیمت چینی است .

گروه دیگری از هنرجویان سازدهنی هستند که علاقه ویژه ای به جنس صدای سازدهنی ندارند و صرفا قصد دارند برای آشنایی بیشتر با مبانی نظری موسیقی از یک ساز کوچک و ارزان قیمت مانند سازدهنی استفاده نمایند . پیشنهاد ما به این گروه از افراد این است که یک سازدهنی کروماتیک تهیه نمایند چون تمام فواصل نیم پرده ای را می توانند با آن اجرا نمایند و در ضمن نحوه چیدمان نت ها (Note Layout) در این نوع سازدهنی از نظم و قاعده بیشتری نسبت به دیگر انواع سازدهنی برخوردار است که به خاطر سپردن آنها را راحت تر می سازد .

در نهایت گروه دیگری هم هستند که می خواهند از سازدهنی تنها برای پر کردن اوقات فراغتشان و این که “بالاخره یک سازی هم بلد باشند بزنند!” استفاده نمایند . با توجه به این که نواختن سازدهنی نسبت به سازهای دیگر در مراحل اولیه آسان تر است و به قول معروف “زودتر جواب میدهد” و همچنین ساز کوچک و ارزان و قابل حملی است که نیاز به کوک کردن هم ندارد ، سازدهنی انتخاب مناسبی برای این گروه از افراد است . پیشنهاد ما به این گروه از دوستان و همچنین سایر افرادی که به هر دلیلی در نواختن سازدهنی جدی نیستند این است که به دنبال مدل هایی با قیمت مناسب از نوع کروماتیک یا ترمولو باشند.

نکته پایانی که دانستن آن برای نوازندگان تازه کار حائز اهمیت می باشد این است که لازم نیست برای شروع آموزش به سراغ یک سازدهنی گران قیمت با کیفیت ممتاز بروند بلکه بهتر است با یک سازدهنی “معمولی” شروع کنند . ممکن است بپرسید چرا ؟! در جواب می توان به این نکته اشاره کرد که سازدهنی اصولا ساز بسیار ظریفی است و نواختن آن به شیوه صحیح و اصولی علاوه بر مهارت نیاز به یک سری ظرافت های اجرایی دارد که تنها در گذر زمان و با کسب تجربه به دست می آید . برخی از نویسندگان خوش ذوق از این ساز با عنوان “بانو سازدهنی” (Lady Harmonica) یاد کرده اند ؛ تشبیه طنز آمیز و جالبی که نشان می دهد در برخورد با این ساز – همانند برخورد با جنس لطیف – تا چه اندازه لازم است با ظرافت و مهربانی رفتار کرد . هرچه با این ساز مهربانانه تر برخورد کنید بیشتر به شما روی خوش نشان می دهد و بر عکس ، اگر از در خشونت و زمختی وارد شوید کمتر با شما کنار می آید !

اغلب نوازندگان تازه کار رفتار قهرآمیزی با سازشان در پیش می گیرند چرا که از نحوه رویارویی با این ساز ظریف اطلاع ندارند و هنوز به شیوه صحیح نواختن آن عادت نکرده اند . این دسته از نوازندگان معمولا سازدهنی را با شدتی بیشتر از حد لزوم می نوازند و فشار نامتناسبی به آن وارد می کنند که می تواند خیلی زود سازشان را خراب کرده و از کوک خارج نماید . مشکل دیگری که این نوازنده ها دارند این است که معمولا در حین نواختن سازدهنی کنترل دقیقی بر میزان ترشح بزاق دهانشان ندارند و این مساله می تواند منجر به تجمع بیش از حد رطوبت در داخل سازدهنی و ایجاد مشکلات مختلف – به ویژه در سازدهنی های کروماتیک – گردد . همچنین گذراندن مراحل یادگیری برخی تکنیک ها مانند تکنیک بندینگ (Bending) معمولا موجب خراب شدن سازدهنی می شود و بیشتر نوازنده ها باید حداقل یک یا دو عدد سازدهنی را در این مسیر فدا کنند تا بتوانند بر این تکنیک مهم نوازندگی سازدهنی تسلط پیدا کنند .