یکی از اصطلاحاتی که هنگام برخورد با مشخصات سینمای خانگی یا کلا سیستم های صوتی با آن مواجه می شوید، اصطلاح سیستم صوتی سوراند 5.1 و یا 7.1 است. برای آشنایی بیشتر با این اصطلاح ما را همراهی کنید.
کانال صوتی چیست؟
در الکترونیک یا مخابرات هر جا صحبت از یک کانال ارتباطی باشد، منظور وجود راهی برای انتقال اطلاعات یا انرژی است. به عنوان مثال، یک کابل فیزیکی یا محدوده بی سیم که در آن مقدار خاصی از فرکانس جا به جا می شود، یک کانال فرکانسی است.
حال به هر محدوده ای که در آن مقدار خاصی از امواج صوتی قابل شنیدن یا انتقال باشد، کانال صوتی می گویند. برای مثال، محدوده صدای انسان یک کانال صوتی است. همچنین در موسیقی یا آهنگ، صدای خواننده یک کانال صوتی است، دوب دوب یک کانال است، دیس دیس نیز یک کانال دیگر. به عبارت ساده، کانال صوتی شامل طیف و دامنه خاصی از صداست. پس برای اینکه همه صداهای یک موسیقی را به درستی بشنویم، باید چند کانال صوتی داشته باشیم. هر کانالی را که به دست نیاوریم، از طیف آن صدا محروم می شویم.
برای اینکه بیان علمی تر داشته باشیم، باید بگوییم: محدوده شنوایی انسان از 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز است، درحال حاضر دستگاهی وجود ندارد که بتواند همه این محدوده را پوشش دهد یا بسازد، بنابراین این محدوده بزرگ را کانال بندی یا طبقه بندی می کنیم. به عنوان مثال از 20 هرتز تا 200 هرتز، 1 کانال، از 201 هرتز تا 1000 هرتز، کانال دیگری و… (اعداد واقعی نیستند و فقط برای درک بهتر بیان شده اند.)
آرایش 5.1 در سیستم صوتی یا سیستم صوتی 5.1 کاناله چیست؟
5.1 در سیستم صوتی یعنی 6 عدد خروجی صدا که هرکدام یک کانال صوتی محسوب می شوند. پس می توان به این سیستم، سیستم صوتی 6 کاناله نیز گفت. 5.1 به معنای این است که این سیستم شامل پنج بلندگو و یک ساب ووفر است.
اگر برایتان سوال شده که چرا 1 ساب ووفر استفاده می شود، باید بدانید که ساب ووفر بخش کوچکی از محدوده صوتی فرکانس پایین را پوشش می دهد. همان طور که اشاره شد عدد 5 به معنای پنج بلندگو است که پنج منطقه مشخص را پوشش دهی می کنند. دو اسپیکر استریو برای کانال های چپ و راست صدای اصلی در مقابل شما و در طرفین چپ و راست قرار می گیرند، دو عدد اسپیکر استریو چپ و راست که در پشت سر شما برای صداها وجزئیات پشت صحنه قرار داده می شوند و یک بلندگوی مرکزی که برای پخش صدای خواننده یا بازیگران در مقابل شما مستقر می شود.
دقت داشته باشید که در حالت عادی، بیشتر صداها استریو هستند، یعنی دو کانال چپ و راست دارند. مثلا صدای تلویزیون به تنهایی استریو حساب می شود یا صدای لپ تاپ که دو اسپیکر دارد، یکی از آنها بخشی از صدا را پخش می کند و دیگری نقش مکمل را بازی می کند. اما برای اینکه جزئیات بیشتری از صدا به دست بیاوریم باید از بلندگوهای بیشتری استفاده کنیم. سیستم صوتی 5.1 به همین علت به وجود آمده است. فیلم های سینمایی و بازی های ویدئویی دارای جلوه های صوتی و جلوه های ویژه ای هستند که یک بلندگو نمی تواند به درستی تمام جزئیات را برای مخاطبان پخش کند.
آرایش پیشنهادی برای سیستم صوتی 5.1
برای اینکه تمامی جزئیات صدا اعم از فرکانس های بالا و پایین را به طور صحیح دریافت کنید، نیاز دارید که بلندگوهای سیستم صوتی5.1 خود را به درستی در اتاق یا پذیرایی قرار دهید. به عنوان نمونه ساب ووفری که در گوشه ی اتاق قرار داده می شود صدایی با کیفیت ارائه نمی دهد.
آرایشی که توصیه می شود این است که دو بلندگو در مقابل شما در سمت چپ و راست اتاق قرار بگیرد و بلندگوی مرکزی یا Center همان گونه که از نامش پیداست، در مقابل شما ( وسط اتاق – میان اسپیکرهای چپ و راست جلو) و دوبلندگو هم پشت شما در سمت چپ و راست اتاق برای پخش جزئیات باشد. ساب ووفر نیز به طور معمول رو به روی شما قرار می گیرد.
در تصویر زیر روش درست قرار گرفتن بلندگو ها به شما نشان داده شده است.
سیستم صوتی سوراند 7.1 چیست؟
سیستم صوتی 7.1 همان سیستم صوتی 5.1 است با این تفاوت که دو بلندگوی دیگر نیزبه آن اضافه می شود. یعنی مرکز، چپ و راست جلو، چپ و راست اتاق، چپ و راست عقب و ساب ووفر که در مجموع شامل هشت بلندگو خواهد بود. بیشتر مواقع همان سیستم سوراند 5.1 کافی است زیرا شما می توانید تقریبا تمام جزئیات را بشنوید، اما برای برخی پروژه های حرفه ای تر از سیستم صوتی 7.1 استفاده می شود.
آرایش 7.1 به شکل زیر می باشد.
چند نکته کوچک درباره سیستم صوتی سوراند
- در سیستم صوتی سوراند، به ساب ووفرها LFE یا Low Frequency Effects نیز گفته می شود.
- سیستم های دارای بیشتر از ۳ تا بلندگو را سوراند ( Surround ) می نامند که تلفظ صحیح آن به شکل səˈraʊnd می باشد. بنابراین به سیستم هایی که دارای ۱ ساب و ۲ تا اسپیکر هستند سوراند نمی گویند.
- گاهی نیز ممکن است عبارت 6.2 یا 7.2 به چشمتان بخورد که منظور از عدد 2، وجود دو ساب ووفر است.