استفاده از ایر مانیتور برای صدابرداران اجرای زنده کارگشاست و رضایت آنها را تامین می‌کند، به خصوص که در چند سال اخیر مدل هایی با قیمت مناسب نیز در بازار دیده می شود، اما چرا؟
دیجی صدا امروز به معرفی ایر مانیتور و بررسی مزایای آن برای صدابرداران و موزیسین ها می پردازد.
همان طور که گفتیم در این مقاله قصد داریم نگاهی به مزایا و معایب ایر مانیتور ، منشأ پیدایش آن و انواع سیستم های موجود بیندازیم.
مزایا و معایب ایر مانیتور
آزادی حرکت
یکی از بارزترین مزایای ایرفون مانیتورینگ قابلیت جابه‌جایی روی صحنه است. مانیتورهای ثابت قدیمی معمولاً تا حدی جهت دار هستند، چون به کاهش فیدبک کمک می کنند. تنها راه برای شنیدن پیوستۀ میکس از طریق آنها، این است که حرکت نکنید! از سوی دیگر هدفون ها و ایرفون ها موقعیت خود را نسبت به سر شنونده ثابت نگه می دارند، پس بالانس لازم برای ساندچک به خوبی ایجاد می شود.
بدون فیدبک
در برخی سیستم های صوتی، و در برخی مکان‌ها، امکان اینکه بتوان صدای مانیتورهای استیج را باب میل موزیسین ها و بدون ایجاد فیدبک بالا برد، یا دشوار است و یا امکان آن وجود ندارد. چند بار پیش آمده که خواسته اید صدای مانیتور را بالاتر ببرید و به شما گفته اند ریسک ایجاد فیدبک وجود دارد؟ با اینکه از نظر فنی ایجاد فیدبک با ایر مانیتور غیرممکن نیست، اما برای انجام آن باید همه چیز را تا انتها بالا ببرید و یک میکروفن را جلوی گوش خود بگیرید، که این اتفاق در دنیای واقعی رخ نمی دهد.
صدای استیج مناسب
این یک حقیقت است: بیشتر موزیسین های پاپ و راک دائماً خودشان را در معرض میزانی از صدا قرار می دهند که خطرناک تلقی می شود. با اینکه محافظ های گوش به راحتی در دسترس هستند، اما بسیاری از موزیسین ها حتی گران ترین مدل ها را نیز مناسب نمی دانند، و بعد از شنیدن صدایی خفه و مبهم سعی می کنند با چیزی آنها را پاره کنند تا صدا را بهتر بشنوند. وقتی یک موزیسین روی استیج تلاش می کند صدای خودش را بهتر بشنود، معمولاً اولین کار این است که صدا را بالاتر ببرد. اگر همه این کار را انجام دهند، طولی نمی کشد که یک صدای بلند و ناخوشایند به وجود می آید.
صدای روی استیج علاوه بر بلند بودن بیش از حد، به خاطر مخلوط شدن منابع مختلف صوتی در جهت های گوناگون، و بالا بودن ولوم در یک فضای کوچک با دیوارهای عایق، بسیار ناخوشایند خواهد شد: درام، سنج، آمپلی گیتار، آمپلی بیس، مانیتورها و اسپیکرهای اصلی (به همراه انعکاس هرکدام از آنها) معمولاً صدایی را تولید می کنند که بهترین توصیف برای آن، شلخته و درهم برهم است.
علاوه بر حذف برخی منابع نویز (مانیتورهای روی استیج و حتی در صورت امکان آمپلی های بیس/کیبورد)، استفاده از ایر مانیتور نیز کمک می کند تا افزایش صدا توسط افراد مختلف تأثیر کمتری داشته باشد – می توانید بدون اینکه مشکلی برای بقیه ایجاد شود، صدای خودتان را بیشتر کنید.
تجهیزات کوچک تر
اگر کسی با تجهیزات ثابت کار کرده باشد قدر این مزیت سیستم های داخل گوش را می داند: بیشتر موزیسین ها زمان زیادی را صرف بار زدن وسایل و پیاده کردن آنها، به ویژه در هوای سرد یا نیمه شب ها می کنند؛ با استفاده از سیستم ایرفون می توان اندازه و وزن یک سیستم صوتی عمومی با چهار یا بیش از چهار مانیتور استیج را به میزان چشمگیری کاهش داد. همچنین راه اندازی آن ساده تر است و کابل های بسیار کمتری نیاز دارد – یا در صورت استفاده از فرستنده های بی سیم سوار شده در رک که به صورت دائمی به میکسر متصل است، اصلاً نیازی به کابل وجود ندارد.
صدای قابل پیش بینی
مانیتورهای استیج به اندازۀ اسپیکرهای FOH تحت تأثیر آکوستیک فضا قرار می گیرند – چرا که معمولاً به گونه ای قرار داده می شوند که مستقیماً به سمت دیوار پشتی یا حتی یک گوشه هستند، و انواع موج ها و رزونانس ها را ایجاد می کنند. ایر مانیتور یک صدای قابل پیش بینی ارائه می کند که کیفیت آن به اندازۀ تمام این سخت افزارهاست اما وابسته به آکوستیک فضا نیست. یک گروه در حال سفر یا تور با یک میکسر اتوماتیک باید بتواند هر شب یک نوع صدا را روی استیج داشته باشد، در صورتی که مهندس آنها می تواند تمام انرژی خود را روی صدای FOH قرار دهد.
حس و حال زنده
استفاده از ایر مانیتور ممکن است در ابتدا کمی حس غریب ایجاد کند، مخصوصاً به خاطر هدفون های مهر و موم شده ای که نویز را هم کاهش می دهند. ممکن است حس حضور در استودیو به جای حضور در جلوی مخاطب کمی حس آشفتگی به همراه داشته باشد. راه حل های مختلفی برای این مشکل وجود دارد؛ یک تکنیک رایج این است که میکروفونی را به سمت مخاطب قرار داده و آن را با مانیتور میکس کنید (مطمئن شوید که آن را به اسپیکرهای اصلی نفرستید) تا به نوازنده ها حس شلوغی و حضور مخاطب را القاء نماید. البته راه دیگری نیز وجود دارد: به آن عادت کنید!
بسیاری از نوازنده های بیس که از ایرفون مانیتورینگ به عنوان راهی برای اجتناب از حمل اسپیکرهای سنگین استفاده می کنند، از این موضوع شکایت دارند که از نظر فیزیکی، نواختن در فضای خالی که قبلاً آمپلی فایر قرار داشت کمی عجیب است. یک راه حل این است که از جعبه های سبک و کاذب آمپلی فایر گیتار استفاده کنید که بسیاری از ستاره های راک تا حدی از آنها کمک می گیرند، یا اینکه آنها را با چیزی به همان شکل و اندازه جایگزین کنید.
گرچه برخی گمان می کنند راه حل مورد علاقه Geddy Lee از گروه راش (یک ردیف در هم از تعدادی خشک کن) فقط به درد افرادی می خورد که مجبور نیستند تجهیزات خودشان را سال ها به این طرف و آن طرف حمل کنند!
تاریخچه ایر مانیتور
اولین سیستم های ایر مانیتور روی استیج با کیفیت حرفه ایی، در اواخر دهۀ هشتاد توسط مهندس صدای زندۀ Stevie Wonder به نام کریس لینداپ، و تکنسین انگلیسی به نام مارتین نور ساخته شد. سیستم های اولیه که توسط کمپانی انگلیسی گاروود عرضه شدند، مورد علاقۀ خوانندگان بزرگ آن زمان مثل مایکل بولتون قرار گرفت.
طولی نکشید که سایر کارخانه های مرتبط نیز از این ایده استفاده کردند. از همه پیشروتر شرکت سنهایزر بود که پیش از آن سیستم های بی سیم میکروفون/ساز و هدفون را نیز تولید کرده بود.
برای اطلاع از قیمت انواع ایر مانیتور از جمله ایر مانیتور شور SHURE P3TRA/215CL و ایر مانیتور شور SHURE P9T/P9RA می توانید از فروشگاه دیجی صدا بازدید نمایید.
ایر مانیتور One-Way
سیستم های یک طرفه، مثل بیشتر هدفون ها، از یک درایور فول رنج استفاده می کنند. شکل گوشی را می توان با استفاده از چند نوع پد ابری یا سیلیکونی که در بسته قرار دارد، تغییر داد. این سیستم ها در مقایسه با سیستم های Two-Way معمولاً بیس کمتری دارند.
از آنجایی که این گوشی ها عمدتاً از تکنولوژی مشابه با ایرفون های عادی استفاده می کنند، قیمت های متعادل تری داشته و به همین خاطر در میان کاربران مبتدی و نیمه حرفه ای و همچنین شرکت های اجاره ای محبوبیت بیشتری دارند. هدفون های one way می توانند ابعاد کوچکی داشته باشند.
ایر مانیتور Two-Way
مثل اسپیکرهای دو طرفه، ایرفون های دوطرفه نیز از دو درایور (بیس و فرکانس های بالا/متوسط) با یک مدار crossover برای تقسیم کردن سیگنال به باندهای جداگانه استفاده می کنند. این ویژگی معمولاً موجب بهبود قابل توجه در صدا و داینامیک بهتر آنها می شود.
همان طور که احتمالاً انتظار دارید، بهبود کیفیتی که ایر مانیتور Two-Way ایجاد می کند، در سمت بیس بسیار قابل توجه بوده و آنها را برای نوازندگان جذاب می سازد. گوشی های دوطرفۀ موجود فارغ از اندکی بزرگتر بودن، از نظر فیزیکی بسیار شبیه به نمونه های یک طرفۀ خود هستند، و معمولاً در اندازه های مشابه با آنها فروخته می شوند. قیمت آنها تقریباً سه یا چهار برابر سیستم های یک طرفۀ مشابه است، و در رده های میانی بازار قرار می گیرند.
ایر مانیتورهای سفارشی
صرف نظر از کیفیت اجزای صوتی مورد استفاده، کیفیت صدایی که از یک سیستم ایرفون به گوش مخاطب می رسد در واقع می تواند از شخصی به شخص دیگر بسیار متفاوت باشد، چون شکل گوش های ما با هم تفاوت دارد. نحوۀ قرار دادن گوشی ایرفون می تواند به شیوه های مختلف روی تمام فرکانس ها تأثیر داشته باشد؛ فرکانس های بیس با تماس مستقیم به جداره گوش هر چه بیشتر تقویت می شوند، در صورتی که فرکانس های بالا معمولاً خفه می شوند – برای امتحان کردن، یک جفت ایرفون استاندارد آیپاد را در گوشتان تکان دهید تا این موضوع را تجربه کنید.
برای محافظت از گوش، بهترین راه حل استفاده از سیستم های سفارشی است. بخش بیرونی هر گوشی با الهام از قالب گوش مشتری ساخته می شود؛ این کار، به شرط اینکه طراحی پایه درست باشد، باعث می شود تمام فرکانس ها به صورت بهینه منتقل شوند، و همچنین موجب می شود گوشی به خوبی داخل گوش قرار گیرد و احتمال افتادن آن کمتر گردد.
سیستم های سفارشی گران قیمت هستند، که بخشی از آن به خاطر هزینۀ قالب گیری و تولید قالب های تکی، و بخشی هم به خاطر کیفیت بالاتر گوشی و در نتیجه صوتی است که ارائه می دهند.
اگر مشکل هزینه وجود نداشته باشد می توان این سیستم ها را از جنبه های مختلفی بر حسب نیاز و راحتی مشتری سفارشی سازی کرد. علاوه بر قالب گیری مطابق با گوش کاربر، می توان تعداد درایورها (یک، دو یا حتی سه) و میزان دفع نویز خارجی، تعدیل و حتی رنگ آن را نیز به دلخواه تعیین کرد. شرکت های آمریکایی Ultimate Ears و Future Sonic در این زمینه پیشتاز هستند.
چنانچه برای خرید ایر مانیتور یا اطلاع از قیمت ایر مانیتور نیاز به راهنمایی یا مشاوره دارید، فراموش نکنید که کارشناسان دیجی صدا همواره در کنار شما بوده و پاسخگوی سوالاتتان هستند.
ایرفون های پر استفاده
ایرفون های داخل گوش پر استفاده را برای کار با استریوهای شخصی و ام پی تری پلیرها می سازند، و کیفیت آنها از نمونه های ارزان قیمت، که همراه با پلیرهای صوتی عرضه می شوند، تا نمونه های گران که گاهی کیفیت بسیار خوبی را ارائه می کنند، بسیار متغیر است. البته این به هیچ عنوان باعث نمی شود آنها را غیر قابل استفاده بدانیم.
با این حال، طراحی پشت باز آنها و اتصالات شل معمولاً به این معناست که ایرفون های پر استفاده به اندازۀ سیستم های حرفه ای داخل گوش، جلوی نویز را نمی گیرند. همین ویژگی موجب می شود تا استفاده از آنها هنگام عبور از خیابان بی خطر باشد، اما روی استیج این یک ایراد بزرگ به حساب می آید. هرچند می توانند برای فضاهای آرام تر مناسب باشند، و بدون اینکه نیاز به استفاده از میکروفن محیطی باشد، قادرند صدای محیط را با سیگنال مانیتور میکس کنند. در فضاهای پر سر و صداتر، ممکن است تنها راه دستیابی به ولوم کافی و بالاتر از نویز محیط توسط این هدفون ها، بالا بردن آنها تا حدی باشد که هم منجر به اعوجاج و هم آسیب شنوایی گردد.
یک راه حل جالب برای این موضوع، استفاده از رابط گوش (ear adaptor) است که به ایرفون سایز استاندارد متصل می شود.
مراقبت، تعمیر و نگهداری
هم عرق و هم جرم گوش می توانند مشکل ایجاد کنند، به پلاستیک و ابر هدفون آسیب بزنند، و روی صدا نیز تأثیر مخرب داشته باشند. گوشی های سفارشی باید به صورت مداوم تمیز شوند، چرا که بقایای اندکِ جرم ها نیز می توانند تأثیر قابل توجهی روی عملکرد آنها بگذارند. بیشتر سیستم های باکیفیت مجهز به ابزارهای جرم گیری، محلول پاکسازی (معمولاً محلول های رقیق الکل)، و حتی سیستم های ویژه ای برای خشک کردن پس از تمیزکاری هستند. در این صورت می توانید ایرفون های سفارشی گران قیمت را به سادگی و حتی در صورت استفادۀ روزانه، تمیز نگه دارید.
اگر یک سیستم بین چندین کاربر مشترک باشد، هرگز نباید از پدهای مشترک استفاده کرد (حداقل بدون پاکسازی کامل). در هر صورت باید پدها بعد از دو یا سه اجرا عوض شوند، چون در صورت استفادۀ بیشتر، عملکرد آنها به خاطر جذب عرق تحت تأثیر قرار می گیرد. سرپوش های سیلیکونی معمولاً مدت طولانی تری استفاده می شوند.
سیستم های بی سیم ایر مانیتور
با اینکه ایر مانیتور می تواند به خوبی با سیستم های سیم دار کار کند، به ویژه برای موزیسین هایی مثل درامرها و نوازندگان کیبورد که نمی توانند هنگام نوازندگی جابه‌جا شوند، اما خوانندگان معمولاً باید بتوانند آزادانه تحرک کنند. حتی بیشترین حرکت های روی استیج هم بعید است که تأثیری روی عملکرد میکروفن داینامیک داشته باشند (و حتی بسیاری از خواننده ها برای آزادی بیشتر، از میکروفن های بی سیم استفاده می کنند)، اما برخی خواننده ها به خاطر ترس از افتادن یا پیچ خوردن کابل، با میکروفن های کابلی (یا حتی ست های کمری) زیاد تحرک ندارند! اینجاست که استفاده از سیستم های بی سیم ضرورت پیدا می کند.
یک سیستم ایر مانیتور بی سیم دقیقاً مشابه میکروفن رادیویی، اما عکس آن کار می کند. میکس مانیتور از میکسر به فرستندۀ بی سیم ارسال می شود (معمولاً 19 اینچ/1 یونیت یا نیم رک یونیت). خواننده فرستنده را به کمربند خود می بندد، که معمولاً یک کنترل ولوم روی آن قرار دارد و هدست به طور معمول با یک مینی جک استریو 3.5 میلی متری به آن متصل می شود.
پیشتر در وبلاگ دیجی صدا مقالات مختلفی را پیرامون میکروفن های بی سیم منتشر کرده بودیم. اگر به این نوع میکروفن ها علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می کنیم آنها را مطالعه نمایید.
مثل سایر میکروفن ها/سازهای بی سیم، ایر مانیتور های بی سیم نیز در فرکانس های مختلف عرضه می شوند و مقررات رادیویی آنها بسته به هر منطقه تفاوت دارد چرا که نوعی پخش همگانی (broadcast) به حساب می آیند. سیستم های اقتصادی/میان رده معمولاً تحت پوشش قوانین عمومی قرار می گیرند (البته باید در نظر داشت که استفاده از یک فرکانس خاص به این منظور در یک کشور قانونی است یا خیر).
بیس شیکرها
حتی بهترین ایر مانیتور های چند طرفه هم بیس ایده آلی ارائه نمی کنند. برخی درامرها به سختی با ایرفون مانیتورینگ ارتباط برقرار می کنند، چون آنها عادت دارند فرکانس های بیس را به صورت فیزیکی، هم از گیتارهای بیس و هم صدای درام بیس خودشان در مانیتورهای روی استیج بشنوند.
بیس شیکر در واقع نوعی ساب ووفر است که فرکانس های پایین را از طریق تماس مستقیم با چهارپایه درامر منتقل می کند.
این فرکانس های پایین (5 تا 200 هرتز) از طریق چهارپایه به بدن درامر منتقل می شوند. این می تواند کمک قابل توجهی به برهم کنش بیس و درامز داشته باشد، و درامر بدون نیاز به ولوم بالا روی استیج، تمام نت هایی که نوازندۀ بیس می نوازد را حس می کند. شیکر بسته به مدل آن می تواند از طریق سیگنال فول رنج یا سیگنال فیلتر شده پایین گذر sub out تغذیه شود.
نتیجه گیری
ایر مانیتور اگر به صورت درست و منطقی استفاده شود می تواند مزایای زیادی برای صدا و عملکرد کل گروه داشته باشد، و ریسک آسیب های بلندمدت به شنوایی را از بین ببرد، هرچند سیستم های داخل گوش هم می توانند موجب خستگی دستگاه شنوایی و حتی آسیب شوند. به خاطر داشته باشید که آنها در واقع اسپیکرهای کوچکی هستند که چند میلی متر با پردۀ گوش شما فاصله دارند. به همین علت بهتر است سیستمی را انتخاب کنید که محدودیت داخلی (یا امکان اضافه کردن محدودکننده به مسیر سیگنال) داشته باشد تا صداهای گذرای مربوط به اسنیر درام و سنج ها را بگیرد و اثر آنها روی گوش شما را کاهش دهد.
مثل هر وسیلۀ جدید دیگری، توصیه می شود سیستم ایر مانیتور را چندبار امتحان کنید، چون ممکن است عادت کردن به آنها کمی زمان ببرد و از این طریق می توانید تنظیمات مناسب خودتان را پیدا کنید.
خلاصه
با یک بار استفاده از ایرفون مانیتورینگ، نمی توان به تمام مزایای آن پی برد!
اگر علاقه‌مند به خرید ایر مانیتور هستید، هم اکنون می توانید با مراجعه به فروشگاه دیجی صدا، مشخصات و قیمت ایر مانیتور از جمله ایر مانیتور شور SHURE P3TRA/215CL و ایر مانیتور شور SHURE P9T/P9RA را مشاهده کرده و با یکدیگر مقایسه نمایید تا بتوانید بهترین گزینه را متناسب با نیازها و بودجه خود خریداری کنید.
