به راهنمای آنلاین ما درباره سیستم پیجینگ خوش آمدید. در این مقاله از وبلاگ دیجی صدا قصد داریم این سیستم ها را به شما معرفی کنیم.
تعریف
سیستم PA مخفف Public Address System (بلندگوهای مکان های عمومی) است. در واقع سیستم پیجینگ نوعی سیستم انتقال صداست که مثلاً در سوپرمارکت ها، استخرهای عمومی یا استادیوم های ورزشی و … می توانید آنها را ببینید یا صدایشان را بشنوید.
پس با سیستمی سر و کار داریم که قادر است:
- فاصلهی زیاد اسپیکرها با آمپلی را پوشش دهد.
- صدای فضاهای مختلف را به صورت غیرمتمرکز تأمین کند.
- اعلان با میکروفن را پشتیبانی کند.
- انتقال به اسپیکرهای مختلف (شامل اسپیکرهایی با خروجی های متفاوت) را تا رسیدن به حداکثر خروجی آمپلی (منفی 10 درصد) انجام دهد.
اصول کلی و راه اندازی اولیه سیستم پیجینگ
ابتدا باید بگوییم که در سیستم های PA 100V معمولاً صدا یا موسیقی به صورت مونو پخش می شود، چرا که فاصلهی بین اسپیکرها معمولاً پخش استریو بالانس را غیرممکن می سازد. علاوه بر این، شنوندگان اغلب در میان اسپیکرها جابجا می شوند، و این یعنی تلاش برای پخش استریو بیهوده خواهد بود.
اگر قصد داشته باشید به صورت همزمان در دو اتاق موسیقی پخش کنید، احتمالاً باید آمپلی فایری انتخاب کنید که یک سوئیچ A/B برای دو جفت اسپیکر مجزا داشته باشد. این به شما اجازه می دهد موسیقی را به صورت استریو پخش کنید و در عین حال نیازی به دردسرهای نصب سیستم PA نداشته باشید.
انتقال صدا از اصول انتقال برق که در کابل های ولتاژ بالا به کار می روند، پیروی می کند:
ولتاژ به صورت پله ای افزایش داده می شود تا در همان خروجی نیازی به کابل های قطور نباشد (اتلاف در نظر گرفته نشده). در انتهای همان مدار، ولتاژ به صورت پله ای کاهش می یابد تا برای دستگاه های کوچک مناسب شود.
در یک سیستم پیجینگ اتفاق مشابهی می افتد، با این تفاوت که اینجا بحث تأمین ولتاژ (موج سینوسی) مطرح نیست، بلکه دربارهی موج صوتی صحبت می کنیم و البته ولتاژ بسیار پایین تری را انتقال می دهیم. حداکثر مقدار خروجی مبدل یک آمپلی فایر روی 100 ولت تنظیم شده است، که به همین خاطر آن را تکنولوژی 100V می نامیم.
این به شما اجازه می دهد تا از کابل های بلندتر با قطر کمتر استفاده کنید.
پس مدار آن به این صورت در می آید:
اینجاست که مشخص می شود شنوندهی HiFi از سیستم PA خانگی 100V سودی نمی برد، حتی اگر ترانسفورماتورهای مدرن بتوانند با 50 فرکانس 20 هزار هرتز کار کنند.
ویژگی دیگر یک سیستم پیجینگ 100V این است که به درد اطلاعیه هایی می خورد که برنامهی در حال پخش را قطع می کنند و قرار است اطلاعاتی را به مخاطب/شنونده منتقل سازند.
در نتیجه ساده ترین ستاپ یک سیستم پیجینگ 100V شامل یک آمپلی مناسب، تعداد مناسبی اسپیکر، حداقل یک ایستگاه ارتباطی و یک منبع صدا برای برنامه، مثلاً یک سی دی پلیر است.
جهت خرید انواع سیستم پیجینگ می توانید به بخش مربوطه در فروشگاه دیجی صدا مراجعه نموده و محصولات عرضه شده در این بخش را با یکدیگر مقایسه کنید.
مقایسه با یک سیستم مقاومت پایین (HiFi یا سیستم پیجینگ)
وقتی از سیستم پیجینگ یا سیستم PA 100 ولت صحبت می کنیم، با یک سیستم صوتی غیرمتمرکز سر و کار داریم که در دامنه 100 تا 200 وات کار می کند. در HiFi یا دیگر سیستم های PA اینگونه نیست.
در سیستم های مذکور، تأکید اصلی بر ارائهی صدای قدرتمند و بالانس به مخاطب است.
علاوه بر این، در فضاهای مختلف معمولاً از سیستم های متفاوتی استفاده می شود. مخاطب یک کنسرت اتفاقات را جلوی چشم خود از چپ به راست استیج می بیند. صدا نیز به همان صورت منتقل می شود. تصور مخاطب از اجرای روی استیج، یک رویداد استریو با پایهی (زاویه) حداکثر 180 درجه است.
مخاطبین سینما باید از نظر صدا جزئی از رویداد پنداشته شوند. آن ها به طور معمول در همه جای سالن به صورت پراکنده می نشینند و ارتباط فضایی مشخصی با منبع صدا دارند (جلو سمت راست، عقب و وسط، ردیف بالکن سمت راست و…). در چنین وضعیتی یک صدای فراگیر 360 درجه جوابگوی نیاز خواهد بود.
سیستم های PA 100V هیچ یک از این امکانات را ندارند و قرار نبوده که داشته باشند. سیستم های پیجینگ برای انتقال اطلاعات به کار می روند (مثل تلفن ها، که حتی باید با دامنه فرکانس های بسیار محدود هم کار کنند).
موسیقی چیزی فراتر از یک رویداد صوتی در پس زمینه نیست، و بسته به چیدمان سیستم ممکن است برای هر فضا متفاوت باشد.
آیا سیستم پیجینگ 100V مناسب شماست؟
با خلاصه کردن نکات مطرح شده به این نتیجه می رسیم:
در موارد زیر باید خرید یک سیستم پیجینگ 100V را مد نظر قرار دهید:
- می خواهید از یک یا چند اتاق استفادهی تجاری داشته باشید و قصد دارید موسیقی زمینه را به صورت یکنواخت در همهی فضاها (سوپرمارکت ها، هتل ها، رستوران ها، مکان های ورزشی) به گوش مشتریان، مهمانان یا شرکت کنندگان برسانید.
- می خواهید در اتاق ها یا فضاهای باز که امکان پخش اطلاعیه از طریق سیستم مرکزی وجود ندارد (استخرهای عمومی، تأسیسات ورزشی) اطلاعیهی خود را پخش کنید.
- با شرایط آکوستیک نامطلوبی مواجه هستید که فقط می توانید از چندین اسپیکر کوچک جداگانه استفاده کنید (اماکن مذهبی، موزه ها).
- به طور کلی لازم است اطلاعیه ای را به شکل امن و مطمئن پخش کنید (ساختمان های اداری، مدارس).
اگر مجموعه شما به یک سیستم پیجینگ نیاز دارد، جهت انتخاب و خرید مدل های مناسب، سوالات خود را با کارشناسان دیجی صدا مطرح کرده و از مشورت آنها بهره ببرید.
شرایط الکتریکی-فنی سیستم پیجینگ
یک بار دیگر تکرار کنیم: ما در سیستم های پیجینگ 100V با مفهومی اساساً متفاوت با سیستم های انتقال صدا و موسیقی سنتی سر و کار داریم. مخاطب سیستم های PA 100V در یک موقعیت ثابت، که برای انتقال استریو مناسب است، باقی نمی ماند. بنابراین در سیستم های پیجینگ 100V:
- انتقال همیشه مونو است.
- فقط یک آمپلی لازم است (حداقل).
- به هر تعدادی که آمپلی اجازه دهد امکان وصل کردن اسپیکر وجود دارد.
- برای هر برنامه ای که قرار است انتقال داده شود به آمپلی های جدا احتیاج است.
- در مقایسه با سیستم های HiFi یا PA می توان صدا را در فواصل بزرگتری منتقل کرد.
- وات سیستم نسبتاً پایین است (مثلاً 120 وات).
از نظر فنی، با به کار گیری ترانسفورماتورها که ولتاژ سیگنال را بالا یا پایین می برند، امپدانس (مقاومت جریان متناوب) را تبدیل و دوباره آن را تنظیم می کنند، می توانیم انتقال را در فواصل طولانی تری انجام دهیم.
بنابراین همان طور که اصول مداربندی آن را در بالا توضیح دادیم، می توانیم بدون نیاز به جریان زیاد و کابل های قطور کار را انجام دهیم.
خروجی اسپیکرها اغلب کمتر از 10 وات است و شاید حتی نصف یا یک چهارم این هم باشد. این یعنی ولوم یا فشار صدا نیز کاهش می یابد. نصف شدن خروجی معادل 3 دسی بل کاهش است. با جمع کردن مقادیر خروجی اسپیکرها می توانیم خروجی کل سیستم را به دست آوریم.
ده وات شاید حجم صدای زیادی را منتقل نکند اما به عنوان مثال یک سیستم 40 وات می تواند صدای پس زمینهی یک رستوران 80 متر مربعی را تأمین کند.
علاوه بر این، در چنین سیستمی می توانیم همهی اسپیکرها را به صورت موازی و بدون هیچ مشکلی عوض کنیم، چرا که ترانسفورماتورهای ورودی آنها امپدانس لازم را تأمین می کند. در مدارهای با امپدانس پایین (4 اهم/8 اهم) این کار جوابگو نیست، چرا که امپدانس کل به سرعت کاهش می یابد، تا جایی که برای آمپلی خطرناک می شود (این کار باعث افزایش فشار به آمپلی شده و می تواند به آن صدمه بزند).
آمپلی فایرها
آمپلی های سیستم پیجینگ 100V معمولاً بیش از یک عدد هستند و به جای تعدادی ورودی و خروجی، معمولاً انواع دستگاه های صوتی، دستگاه های ارتباطی و گروه های اسپیکر (زون ها) را به هم وصل می کنند. به این خاطر است که اغلب از اصطلاح «مراکز PA» استفاده می کنیم.
با توجه به تنوع گستردهی دستگاه های موجود، نیازهای اختصاصی شما تعیین کننده گزینه نهایی هستند. مثلاً اگر صرفاً می خواهید یک برنامه (مثلاً موسیقی از روی یک CD) به گروهی از اسپیکرها منتقل شود، و بتوانید اطلاعیه های صوتی یک ایستگاه را به آن اضافه کنید، مرکزی که در بالا ذکر شد برای شما کافی خواهد بود.
از طرف دیگر اگر می خواهید ولوم را در اتاق های مختلف کنترل کنید و دستگاه های مختلف مثل سی دی پلیرها و تیونرها (رادیوها) را با هم ادغام کنید، باید به سراغ یک آمپلی میکس ماژولار چند زون بروید.
به عنوان مثال سیستم های پیجینگ RCS 100V که در اینجا نشان داده شده اند و ولوم خروجی جداگانه و قابل کنترل دارند، دارای قابلیت چند زونی هستند (گروه های اسپیکر را می توان به صورت جداگانه تأمین کرد) و نیز رابط هوشمندی دارند که امکان اتصال به دستگاه های ارتباطی و تغییر گروه را فراهم می سازد.
اسپیکرها
اسپیکرها در انتهای زنجیرهی تبدیل صدا قرار دارند و مهم ترین بخش از سیستم 100V PA به حساب می آیند.
برای اینکه یک نگاه کلی به طیف گستردهی اسپیکرهای سیستم پیجینگ 100V داشته باشیم، چهار معیار را برای تفکیک این اسپیکرها گردآوری کرده و در هر دسته نمونه هایی را ارائه می کنیم:
معیارها عبارتند از:
الف. خروجی (RMS = جذر میانگین مربعات/میانگین درجه دوم)
ب. حساسیت
پ. نوع ساخت، مشخصات نشر
ت. نصب و/یا محل نصب
خروجی (RMS)
درجه بندی پاور در اسپیکرهای مختلف غالباً شما را به خنده وا می دارد. یک سنجهی معتبر RMS است که جذر میانگین مربعات نامیده می شود. برای رسیدن به این سنجه، عملکرد پیوستهی اسپیکر در کل دامنهی فرکانس به دست آورده می شود.
اگر با پاور ریتینگ قابل توجهی برخورد داشتید که هیچ ویژگی دیگری با آن همراه نبود، احتمالاً پیک پاور را خوانده اید، توانی که اسپیکر باید تنها به مدت دو ثانیه انتقال دهد – و به همین خاطر سنجهی معتبری به حساب نمی آید.
حساسیت
یک شاخص بسیار خوب برای کارآیی اسپیکرها فاکتور کارآمدی (efficacy) است که با عنوان حساسیت نیز شناخته می شود. این شاخص استانداردسازی شده و در قالب فشار صدا بر حسب دسی بل بیان می شود. با یک اسپیکر 1 وات و تعیین فشار صدا با میکروفنی که در فاصلهی یک متری قرار دارد می توان مقدار آن را محاسبه کرد.
در نتیجه عدد «96 دسی بل/وات/متر» به دست می آید. این یعنی در پاور 1 وات، فشار صدا در فاصلهی 1 متری 96 دسی بل است. که در هر حال بیشتر از میزان قابل قبول در یک ووفر PA است. یک بلندگوی توییتر احتمالاً خروجی بالاتری دارد؛ مثلاً ممکن است با مقادیری مثل 115 دسی بل مواجه شوید!
همچنین باید اشاره کنیم که برای افزایش فشار صدا به میزان 3 دسی بل باید پاور را دو برابر کنید. در نتیجه اگر دو اسپیکر با اختلاف 6 دسی بل دارید (مثلاً 96 و 102 دسی بل) اسپیکر ضعیف تر چهاربرابر پاور نیاز دارد تا این اختلاف را جبران کند!
در نهایت به چیزی می رسیم که در جدول زیر نشان داده شده است:
نوع ساخت، مشخصات نشر
نوع ساخت اسپیکر و خصوصیات انتشار صدای آن در سیستم های پیجینگ 100V اهمیت زیادی دارد. این موارد اغلب در برگهی مشخصات اسپیکر نوشته می شود. با این حال باید یک بار دیگر روی این نکته تأکید کنیم که ما نمی توانیم انتظار یک صدای خطی و بالانس مثل چیزی که از مانیتور استودیو انتظار داریم، داشته باشیم. در عوض، به خاطر این که هدف سیستم های پیجینگ 100V انتقال اطلاعات کلامی است و اغلب در محیط هایی که از نظر آکوستیک مسئله دارند، مورد استفاده قرار می گیرند، با انواع مختلف و مشخصه های انتشار صدای متفاوت مواجه هستیم.
مشخصات معمول برای یک اسپیکر سیستم پیجینگ 100V می تواند به این صورت باشد:
مجهز به:
1x 8″ LF, 1x 3/4″ HF
زاویه انتشار:
90° h x 70° v
این یعنی:
- دو اسپیکر
- قطر ووفر 8 اینچ
- قطر توییتر 4/3 اینچ
- محدوده انتشار 90 درجه افقی و 70 درجه عمودی
نصب و/یا محل نصب
در نهایت باید نوع نصب و محل اسپیکر را مورد توجه قرار دهید.
- به عنوان مثال اگر می خواهید اسپیکرها را داخل سقف کار بگذارید باید عمق محل قرارگیری (حفره ها) و ضخامت سقف را مورد توجه قرار دهید.
- اگر می خواهید روی دیوار نصب کنید به پایه های دیوارکوب نیاز دارید.
- اگر شرایط آکوستیک دشوار است، باید اسپیکر شما دامنه فرکانس مناسب داشته باشد.
- اگر اسپیکرها را در فضای بدون سقف یا پوشش نصب می کنید، باید از اسپیکرهای نفوذناپذیر نسبت به هوا استفاده کنید که علاوه بر آن باید نرخ انتقال خوبی نیز داشته باشند. اساساً فقط اسپیکرهای با کمپرشن درایور برای این موارد مناسب هستند.
در ادامه نمونه هایی از انواع اسپیکرها را مشاهده می کنید.
فضای داخلی، نصب روی سقف یا دیوار، خروجی متوسط:
داخلی، موقعیت قرارگیری منعطف، خروجی بالاتر:
داخلی، آکوستیک دشوار:
بیرونی، ضد هوا:
بیرونی، خروجی بالاتر (سیستم PA):
برای مشاهده مدل های مختلف سیستم پیجینگ و ارزیابی مشخصات آنها از محصولات ارائه شده در فروشگاه دیجی صدا بازدید کنید.
ولوم کنترل ها و میکسرها
ولوم کنترل ها در سیستم پیجینگ
اگر کنترل ها بخشی از سیستم شما نباشند، می توانید ولوم سیستم پیجینگ را مثل دیمر تنظیم کننده نور لامپ با استفاده از کارانداز یا اکچوئیتور (actuator) کنترل کنید. با این حال اگر می خواهید انعطاف بیشتری داشته باشید، مثلاً برای انتقال پیوستهی بازگشت ها به مرکز PA از اتاقی که حضور شما در آنجا ضروری نیست، می توانید یک یا چند عدد از این دستگاه ها را بگنجانید. آنها را می توانید روی دیوار یا سطوح نصب کنید.
توجه: خروجی کل اسپیکرهایی که باید کنترل شوند، نباید از توان اکچوئیتور بیشتر باشد!
میکسرها
میکسرها زمانی به کار می آیند که بخواهید برنامه های مختلفی را از طریق آمپلی های جداگانه منتقل کنید، یا بخواهید نواحی مختلف (اتاق ها/گروه های اسپیکر) را به راحتی کنترل نمایید. البته این علاوه بر کاربرد کلاسیک میکسر است: جمع کردن و تنظیم صداها از منابع مختلفی مثل میکروفن، سی دی پلیر، یا سایر دستگاه های صوتی.
با یک مرکز PA مناسب، مثل Inter-M PA-4000 A اگر ماژول میکسر در آن تعبیه شده باشد دیگر نیازی به میکسر اضافی نخواهید داشت.
یک نمونهی دیگر:
میکروفن ها و کابل ها
میکروفن ها
اگر علاوه بر پخش موسیقی می خواهید اطلاع رسانی نیز انجام دهید، وجود میکروفن ضروری است. میکروفن های سیستم های پیجینگ 100V با پنلی از کلیدهای فشاری ارائه می شوند که به شما امکان انتخاب نواحی جداگانه برای اطلاع رسانی، یا پخش اطلاعیه ها در کل سیستم صوتی را می دهند.
امکان اتصال یک یا چند میکروفن دستی به میکسر یا مرکز PA نیز ممکن است برای شما مفید واقع شود. اگر میکروفن های رادیویی (مثل Sennheiser Powerpack) باشند می توانید اطلاعیه های خود را از هرکجا در محدودهی گیرنده پخش کنید (مثلاً برای اطلاع رسانی در میانهی زمین فوتبال مناسب است).
در برخی ستاپ ها می توانید میکروفن را اولویت گذاری کنید، یعنی هر زمان میکروفن شروع به کار کند موسیقی به آرامی محو شود و وقتی اطلاع رسانی به پایان رسید دوباره موسیقی ادامه پیدا کند.
کابل ها
نباید از کابل های آمپلی به اسپیکرها و/یا گروه ها غافل شوید. همانطور که چندین بار اشاره کردیم، می توانید بدون استفاده از کابل های قطور (0.8 میلی متر در مقابل 2.5 میلی متر و بیشتر) کار خود را انجام دهید، که از یک طرف هزینه ها را کاهش می دهد و از طرف دیگر حداکثر طول مفید کابل را افزایش می دهد.
نمونه پیکربندی و کاربردهای متداول
شاید متوجه شده باشید که یک سیستم پیجینگ به شما امکان سر هم کردن یک مدار نسبتاً پیچیده را می دهد. به عنوان نمونه یک مرکز (آمپلی)، لاین ها (زون ها) و در مجموع 18 اسپیکر را در نظر بگیرید، که همهی آنها از طریق ولوم کنترل اضافی قابل کنترل هستند. ناحیهی میانی در این مثال، اتاق بزرگتری است و باید اسپیکرهای قدرتمندتری در سقف آن نصب شود.
نمای کلی مدار به صورت زیر خواهد بود:
مثال بعدی، سیستمی در رستوران را نشان می دهد که امکان پخش اطلاعیه از نواحی مختلف را به صورت جداگانه فراهم می سازد. این امکان زمانی مفید واقع می شود که مثلاً بخواهید فرد خاصی را بدون اینکه همه خبردار شوند، صدا بزنید. پخش اطلاعیه در رستوران ها به ندرت لازم می شود، و این باعث می شود بخش قابل توجهی از سیستم پیجینگ بلا استفاده بماند.
چک لیست برای برنامه ریزی:
اگر تصمیم دارید برای شرکت خود یا یک محل عمومی یک سیستم پیجینگ تهیه کنید، پیش از اینکه به دنبال مقایسهی محصولات باشید باید بتوانید به این پرسش ها پاسخ دهید:
الف) قصد دارم از چند منبع (سی دی و دی وی دی پلیر، نوار و…) استفاده کنم؟
ب) چند میکروفن لازم دارم؟ آیا یک ایستگاه ارتباطی کافی است؟
پ) چند ناحیهی جداگانه و قابل کنترل لازم دارم، و آیا لازم است اینها را به صورت مرکزی کنترل کنم یا هر یک به صورت جدا کنترل شود؟
ت) آیا ممکن است بخواهم بیش از یک برنامه اجرا کنم، و اگر بله، چه تعداد؟
ث) آیا استفاده از این سیستم بر اساس قوانین مجاز به حساب می آید؟ اگر مطمئن نیستید، برای اطلاعات بیشتر به مرجع قانونی مربوطه مراجعه کنید.
خلاصه
تا اینجا متوجه شده اید که باید قبل از خرید سیستم های پیجینگ 100V، آنها را بررسی کرده و مطمئن شوید که چه چیزی نیاز دارید و آیا این سیستم ها مطابق با نیاز شما هستند یا خیر.
توصیهی ما این است:
- حتماً با یک متخصص مشورت کنید.
- اگر تجربهی کمی در این زمینه دارید حتماً از شرکت متخصص برای نصب کمک بگیرید.
- اگر سیستم مسئلهی ایمنی یا امنیت دارد، با متخصص مربوطه مشورت کنید.
فراموش نکنید که کارشناسان دیجی صدا مانند همیشه در کنار شما هستند و به شما برای داشتن یک انتخاب درست و مناسب کمک می کنند.